Ortodoncja większości ludzi kojarzy się jedynie z prostowaniem zębów w celu uzyskania zadowalającego efektu estetycznego. W rzeczywistości ortodoncja to znacznie bardziej rozległa gałąź stomatologii. W centrum jej zainteresowania, poza dbałością o równy rząd zębów, znajduje się także:
- badanie narządu żucia u rozwijającego się dziecka,
- profilaktyka anatomicznych i czynnościowych zaburzeń aparatu żucia,
- leczenie wszelkich zaburzeń narządu żucia u pacjentów w każdej grupie wiekowej.
Co powinno skłonić do wizyty u ortodonty?
Jakie zmiany w obrębie uzębienia wiążą się z koniecznością konsultacji z ortodontą? U dziecka na potrzebę konsultacji wskazują niepokojące nawyki: ssanie kciuka, obgryzanie paznokci czy ołówka. Także wady wymowy, oddychanie ustami i stale otwarta buzia czy asymetria rysów twarzy powinny zostaćskonsultowane. Zaniepokoić powinny ponadto zauważalne nadmierne stłoczenia lub szpary między zębami, przedwczesna utrata zębów mlecznych lub cofnięta/ wysunięta broda.
U dorosłych symptomami, które powinny skłonić do wizyty u ortodonty, jest zgrzytanie zębami i ichścieranie, stłoczenie zębów lub przeciwnie – szpary miedzy zębami oraz odsłonięte szyjki zębów. Brak jest ograniczeń wiekowych dotyczących leczenia ortodontycznego. Wstępnej oceny uzębienia można dokonać już u 2 – letnich maluchów, górnej granicy wiekowej – brak. Najczęściej do ortodonty trafiajądzieci w wielu 8 – 12 lat oraz osoby dorosłe.
Etapy leczenia ortodontycznego krok po kroku
Pierwszym etapem leczenia ortodontycznego jest szczegółowa diagnostyka. Polega ona na wizualnej ocenie stanu uzębienia, wykonania obrazowych zdjęć rentgenowskich pantomograficznych oraz cefalometrycznych. Następnym etapem jest wykonanie gipsowego modelu uzębienia pacjenta. Tu kluczowa jest jakość wykonania odcisku, który powinien obejmować zęby, podniebienie i wyrostki zębodołowe od sklepienia przedsionka do dna jamy ustnej.
Po określeniu problemu oraz poznaniu szczegółowej anatomii zębów i przyzębia, możliwe jest stworzenie planu leczenia i omówienie go z pacjentem. W leczeniu dzieci i młodzieży najczęściej stosowane są aparaty ortodontyczne ruchome, noszone przez kilkanaście godzin na dobę i zdejmowany jest samodzielnie przez pacjenta. Z kolei stałe aparaty ortodontyczne polecane są osobom dorosłym. Mocowane są na zębach specjalnym klejem i pozostają na zębach przez cały czas leczenia. Aparaty stałe mogą być wykonane z różnych kompozytów, co rzutuje na ich estetykę i wytrzymałość. Można tu wymienić m. in. aparaty metalowe, ceramiczne, kompozytowo-ceramiczne, kryształowe oraz antyalergiczne. W czasie noszenia aparatu ortodontycznego szczególnie ważna jest dbałość o higienęzębów i samego aparatu. Warto korzystać ze specjalnych przyrządów higienicznych i past, dedykowanych osobom noszącym stały aparat ortodontyczny.
W czasie leczenia wykonywane są wizyty kontrolne w celu oceny postępów terapii, a po zakończonym leczeniu aparat jest zdejmowany, a w celu utrzymania efektów leczenia zlecane są dalsze wizyty kontrolne.