Wielu pacjentów w trakcie leczenia stomatologicznego otrzymuje zalecenie wykonania zdjęcia RTG zębów.
Co to jest pantomogram?
Pantomogram to specjalistyczne zdjęcie RTG stosowane w stomatologii, wykonywane przy pomocy aparatu zwanego pantomografem. Jego działanie polega na jednoczesnym ruchu głowicy generującej promieniowanie RTG oraz rejestratora, dzięki czemu uzyskuje się dokładne zdjęcie danej warstwy twarzoczaszki. Na zdjęciu są więc widoczne zęby górne i dolne, także zatrzymane w kości, jak również wszystkie otaczające je tkanki.
Kiedy zaleca się wykonanie zdjęcia?
Stosowane jest, aby:
- stwierdzić ogólny stan zębów: próchnica, jakość wypełnień, jakość leczenia kanałowego,
- zaplanować leczenie protetyczne, implantologiczne i ortodontyczne,
- zaplanować zabieg usunięcia zębów zatrzymanych,
- ocena stopnia zaawansowania choroby przyzębia.
Podczas zdjęć pantomograficznych można przy okazji ujrzeć zmiany, jakie nie dają żądnych objawów: torbiele, korzenie po niekompletnych ekstrakcjach, a w wielu przypadkach również nowotwory.
Przeciwskazania:
Warto zauważyć, że Pantomograf emituje promienie rentgenowskie. Nie jest to oczywiście obojętne dla człowieka, jednak podczas wykonywania zdjęcia wykorzystuje się ściśle określone, bezpieczne dawki rentgena (20–30 μSv, co stanowi ok. 3 dni promieniowania tła – promieniowania jonizującego pochodzącego wyłącznie ze źródełnaturalnych).
Jak łatwo wywnioskować, zdjęć pantomograficznych nie wykonuje się u wszystkich pacjentów. Głównym przeciwwskazaniem jest ciąża – z reguły nie przeprowadza się ich u kobiet ciężarnych lub podejrzewających ciążę. Promienie rentgenowskie są groźne dla rozwijającego się płodu i mogą go uszkodzić. Dlatego zdjęcie pantomograficzne u kobiet w stanie błogosławionym wykonuje się jedynie, gdy jest to konieczne, a płynące korzyści są większe niż potencjalne ryzyko dla płodu (np. w przypadku bardzo poważnych urazów).
Badanie pantomograficzne nie wymaga od pacjenta żadnych szczególnych przygotowań. Można je wykonać w każdym momencie, właściwie od ręki – nie trzeba być na czczo, dostarczać lekarzowi wyników innych badań, wchodzić do wąskich aparatów czy przyjmować kontrastu. Jest również zupełnie bezbolesne i trwa kilkanaście sekund.
Przed wykonaniem zdjęcia należy jednak pozbyć się wszystkich przedmiotów wykonanych z metalu, które znajdują się w okolicy głowy: (okulary, kolczyki itp.), a następnie założyć na siebie specjalny ołowiany fartuch ochronny, który zabezpiecza inne części ciała przed niepotrzebnym przyjęciem dawki promieni rentgenowskich.